CZYM JEST PRZEMOC DOMOWA
Zgodnie z zapisami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej przemoc domowa to:
„jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej”.
Przemoc we współczesnym świecie jest zjawiskiem coraz bardziej widocznym i narastającym. Występuje we wszystkich klasach społecznych, niezależnie od poziomu wykształcenia czy sytuacji materialnej. Wielu sprawców stosujących przemoc robi to na trzeźwo, inni piją po to, aby bić. Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka. To w niej kształtuje się nasza osobowość, system wartości, poglądy na świat, styl życia. Niestety często dom rodzinny staje się miejscem cierpienia, poniżenia i zagrożenia zamiast być oazą bezpieczeństwa.
Definicja przemocy mówi, że jest to zamierzone i wykorzystujące przewagę sił działanie, skierowane przeciwko bliskiej osobie, które narusza jej prawa i dobra osobiste, powodując psychiczne lub fizyczne cierpienie. Przybiera ona różne formy: od przemocy fizycznej, przez przemoc seksualną i psychiczną, po przemoc ekonomiczną. Rzadko jest incydentem jednorazowym – zazwyczaj ma charakter długotrwały i cykliczny.
Rodzaje przemocy domowej:
1. Fizyczna - polega na naruszeniu nietykalności cielesnej np. poprzez :popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, gaszenie papierosów na ciele, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, szarpanie np. za włosy lub uszy, użycie broni, porzucanie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielanie koniecznej pomocy, itp.
2. Psychiczna -jest podstawą wszelkich form przemocy. Polega na wywieraniu presji na osobę w celu sprawowaniu nad nią kontroli i podporządkowania jej swojej woli. Jej istotą jest naruszenie godności osobistej. Stanowi podstawę wszelkich innych form przemocy i zazwyczaj z nimi współwystępuje. Przykładem mogą być: wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów i planów, karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna poprzez kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami, domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, uniemożliwianie schronienia, degradacja werbalna czyli wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie, stosowanie gróźb i wulgaryzmów, straszenie zastosowaniem siły.
3.Seksualna -dotyczy sfery seksualnej, jej celem jest poniżenie drugiej osoby, odebranie jej godności, polega na naruszeniu intymności. Jej istotą jest zmuszanie osoby do aktywności seksualnej wbrew jej woli, kontynuowaniu aktywności seksualnej, gdy osoba nie jest w pełni świadoma, bez pytania jej o zgodę lub gdy na skutek zaistniałych warunków obawia się odmówić. Występuje wówczas przymus jako na bezpośrednie użycie siły lub emocjonalny szantaż, groźba lub podstęp by osobę skłonić do preferowanego zachowania. Np.: gwałt, molestowanie seksualne, wymuszanie pożycia, obmacywanie, dotykanie intymnych części ciała, zmuszanie do niechcianych praktyk seksualnych, nieliczenie się z życzeniami partnerki/partnera, komentowanie szczegółów anatomicznych, ocenianie sprawności seksualnej, wyglądu, uwagi i żarty o charakterze seksualnym, przymuszanie do oglądania treści charakterze seksualnym bądź pornograficznym itp.;
4.Ekonomiczna- dotyczy sfery materialnej, polega na celowym niszczeniu własności, pozbawianiu środków lub tworzeniu warunków, gdy trudno jest zaspokoić podstawowe potrzeby min. uniemożliwianiu podjęcia pracy zarobkowej i wymuszanie pracy nieodpłatnej, odbieranie zarobionych pieniędzy, niszczeniu rzeczy, zabieraniu pieniędzy, ograniczanie dostępu do zasobów rodziny, w przypadku wspólnej firmy na nieopłacaniu składek, ubezpieczeń i niewypłacaniu zarobionych pieniędzy, wymaganiu, by sprawozdawać się z każdej wydanej złotówki, pozbawieniu informacji na temat stanu majątku rodziny, zaciąganiu kredytów i pożyczek na wspólne konto, zmuszaniu do spłacania długów, sprzedawaniu rzeczy osobistych bądź wspólnych bez uzgodnienia, demolowanie mieszkania.
5.Zaniedbywanie - dotyczy naruszenia obowiązku opieki ze strony najbliższych. Jego istotą jest niezaspokojenie podstawowych potrzeb biologicznych i psychicznych drugiego człowieka. Odnosi się do dzieci, osób starszych czy niepełnosprawnych lub chorych, których dobry stan wymaga opieki ze strony domowników. Polega na min. na braku zainteresowania potrzebami innej osoby, świadomym ich ignorowaniu, pozbawianiu środków na utrzymanie, pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, braku pomocy w chorobie, nie udzielenie pomocy, uniemożliwianie dostępu do miejsc zaspokojenia podstawowych potrzeb: mieszkania, kuchni, łazienki, łóżka, itp.
6.Przemoc za pomocą środków komunikacji ekonomicznej - polega na straszeniu, poniżaniu osób przez internet lub przy użyciu telefonu, robieniu zdjęć lub rejestrowanie filmów bez zgody drugiej osoby, publikowanie ich w internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów, tekstów, które ją obrażają lub ośmieszają.
GDZIE JESZCZE SZUKAĆ POMOCY?
Doświadczanie przemocy domowej jest złożonym problemem i często do wyjścia z przemocy potrzebna jest pomoc innych osób a nawet wsparcie wielu służb. W sytuacji, w której doświadczamy jakiejkolwiek formy przemocy wskazana jest pomoc z zewnątrz, która pomoże podjąć działania służące ochronie. Ta pomoc może przyjść ze strony przedstawicieli różnych służb - psychologa, prawnika, policjanta, lekarza, pracownika socjalnego. Czasem potrzebni są oni wszyscy naraz. Pomoc psychologiczna wspiera na ścieżce wychodzenia z przemocy. Pomoc prawna pozwala postawić sprawcy granice prawne, które uniemożliwią kontynuowanie przemocy.
GDZIE SZUKAĆ POMOCY? Poniżej znajdziesz wskazówki, gdzie i jaką pomoc można uzyskać oraz gdzie szukać szczegółowych informacji o placówkach udzielających pomocy osobom doświadczającym przemocy w Twojej okolicy:
ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY z siedzibą w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej
ul. Mieszka I 1, 73-121 Marianowo
Tel. 91 561-38-11
POLICJA
W trakcie awantury wołaj o pomoc! Uciekaj! Nie pozwól się wpędzić w takie miejsce mieszkania, skąd trudno uciec. Jeśli jest to możliwe zawiadom policję (tel. 997-połączenie bezpłatne lub z telefonu komórkowego 112).
Policja ustawowo zobowiązana jest do podjęcia stosownych kroków aby osoba doświadczająca przemocy domowej mogła czuć się bezpiecznie w swoim domu. Skuteczna interwencja polega na zatrzymaniu sprawcy, jeśli stwarza zagrożenie dla otoczenia. Domagaj się, aby policjanci wypełnili Niebieską Kartę. Policja powinna cię poinformować, w jaki sposób może ci pomóc oraz zostawić adresy instytucji pomagających osobom podlegającym przemocy domowej.
W TRAKCIE INTERWENCJI POLICJI MASZ PRAWO DO:
- uzyskania od policjantów zapewnienia doraźnego bezpieczeństwa. Sprawca powinien być zatrzymany, gdy stwarza zagrożenie dla otoczenia,
- wykorzystania dokumentacji interwencji policyjnych jako dowodów w sprawie karnej przeciw sprawcy przemocy,
- uzyskania informacji, kto przyjechał na wezwanie (numer identyfikacyjny policjantów, nazwa i siedziba jednostki),
- zgłoszenia interweniujących policjantów na świadków w sprawie sądowej.
PROKURATURA
Zawiadom o popełnieniu przestępstwa prokuraturę lub policję. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że popełniono przestępstwo prokuratura wspólnie z policją ma obowiązek:
- wszcząć postępowanie przygotowawcze w celu sprawdzenia, czy faktycznie popełniono przestępstwo,
- wyjaśnienia okoliczności czynu,
- zebrania i zabezpieczenia dowodów,
- ujęcia sprawcy,
- w uzasadnionym przypadku zastosować środek zapobiegawczy wobec sprawcy przemocy w postaci dozoru policyjnego lub tymczasowego aresztowania.
Założenie sprawy karnej jest bezpłatne.
POMOC SPOŁECZNA
Celem działania pomocy społecznej (zgodnie z ustawą o pomocy społecznej) jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których same nie są w stanie pokonać, a także zapobieganie powstawaniu tych sytuacji. Pomoc społeczna jest udzielana między innymi w przypadku przemocy w rodzinie.
GMINNA KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH
Gdy aktom przemocy towarzyszy picie alkoholu, możesz powiadomić Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która zgodnie z prawem powinna:
- przeprowadzić dokładne rozeznanie sytuacji (wywiad środowiskowy),
- wezwać Twojego partnera/partnerkę na rozmowę ostrzegawczą, informującą o prawnych konsekwencjach stosowania przemocy wobec bliskich,
- w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa powiadomić prokuraturę i wnioskować o objęcie rodziny działaniami prewencyjnymi, np. poprzez wizyty dzielnicowego,
- wnioskować do sądu rejonowego o zastosowanie wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego.
SŁUŻBA ZDROWIA
W przypadku przemocy domowej często dochodzi do urazów fizycznych i psychicznych. Osoba pobita powinna zwrócić się do swojego lekarza pierwszego kontaktu o udzielenie pomocy medycznej. Oprócz udzielania pomocy medycznej lekarz jest zobowiązany do wystawienia na prośbę pacjenta zaświadczenia lekarskiego o doznanych obrażeniach i podjętym leczeniu. Przy pobiciu lub gwałcie można również zwrócić się do lekarza sądowego o wydanie obdukcji. Obdukcja jest płatna, takie zaświadczenie może wystawić tylko lekarz do tego uprawniony - lekarz sądowy – uaktualniona lista lekarzy sądowych jest dostępna w wielu miejscach w Internecie oraz w każdym sądzie rejonowym. Obdukcja oraz zaświadczenie wystawione przez lekarza możesz przedstawić w sądzie lub w prokuraturze jako dowód w sprawie.
OGÓLNOPOLSKIE INSTYTUCJE I ORGANIZACJE, KTÓRE UDZIELAJĄ POMOCY GDY COŚ Cię martwi, masz jakiś problem, nie masz z kim porozmawiać lub wstydzisz się o czymś opowiedzieć
Komenda Główna Policji informuje, że uruchomiona została bezpłatna aplikacja mobilna „Twój Parasol”, która stanowi praktyczne i skuteczne narzędzie umożliwiające uzyskanie wsparcia i niezbędnych informacji osobom doznającym przemocy w rodzinie. Aplikacja umożliwia m. in. dyskretny kontakt z wcześniej skonfigurowanym adresem email, a także możliwość szybkiego wybrania telefonu alarmowego w nagłych przypadkach, jak również zawiera informacje, które mogą być pomocne osobom krzywdzonym np. z zakresu prawa.
Aplikacja do pobrania ze strony http://twojparasol.com/
Telefony:
Anonimowa Policyjna Linia Specjalna
800 120 148
Czynna całą dobę - połączenie bezpłatne
Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia”
801 120 002
Czynna od poniedziałku do soboty od 8.00 do 22.00 w niedziele i święta od 8.00 do 16.00
Całkowity koszt rozmowy jeden impuls
Infolinia AA
801 033 242
Czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-21:00 oraz soboty i niedzielę w godzinach 16:00-21:00.
Koszt połączenia jak za połączenie lokalne
Przydatne strony:
Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom
https://kcpu.gov.pl/przemoc/gdzie-uzyskac-pomoc/
Ogólnopolskie pogotowie dla ofiar przemocy w rodzinie
Niebieska Linia
www.niebieskalinia.pl
Niebieska Linia Niebieska Sieć
www.porozumienie.niebieskalinia.pl
Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży
www.116111.pl
Portal o prawach osób pokrzywdzonych przestępstwem
www.pokrzywdzeni.gov.pl
Portal pomocy ofiarom przemocy
www.przeciwprzemocy.pl
Strona Anonimowych Alkoholików
www.aa.org.pl
